F_SuENNi
ADMİN
Mesaj Sayısı : 83
Points : 200
Kayıt tarihi : 02/03/11
Nerden : konya
 |  Konu: Muğla Hakkında Genel Bilgi  Cuma Mart 04, 2011 12:51 am | |
| Topraklarının bir bölümü Akdeniz Bölgesi’nde, bir
bölümü de Ege Bölgesi’nde yer alan Muğla, kuzeyde Aydın, doğuda denizli ve
Burdur, güneydoğuda Antalya, güneyde Akdeniz, batısında da Ege Denizi ile
çevrilidir. Şehir merkezi Karadağ, Kızıldağ, Masa Dağı, Hamursuz Dağı ile
çevrelenmiş olup, Hisar Dağı’ndan ovaya doğru yayılır. Ege Bölgesi’nin
güneyinde, Anadolu’nun güneybatı köşesinde yer alan Muğla ilinin kıyıları
girintili ve çıkıntılıdır. İç kesimlere doğru yüksekliği artan il topraklarını
kuzeyinde, kuzeybatı-güneydoğu, doğu ve güneydoğusunda kuzeydoğu-güneybatı
yönünde uzanan dağlar engebelendirir. Oyuklu Dağı (1.892 m.), Sandras dağı
(Çiçekbaba Tepesinde 2.295 m.), Boncuk Dağı (2.265 m.) ve Akdağ’ın zirvelerinden
birini oluşturan Salur Dağı (2.569 m.) bu dağların başlıcalarıdır. İl topraklarının düzlük
kesimleri oldukça azdır. Muğla, Milas, Gökova, Köyceğiz ve Dalaman Ovaları ilin
başlıca düzlükleridir. Eşen Ovasının batı kesimi il sınırları içerisindedir.
Tamamı küçük olan bu düzlüklerden Muğla Ovası bir gölovadır. İl kıyılarındaki
girintiler Güllük Körfezi, Gökova Körfezi ve Fethiye Körfezi’dir. Çıkıntılar ise
Bodrum, Reşadiye (Datça) ve Bozburun yarımadalarıdır. Bu kıyı göllerinin yer
aldığı kesimlerin açıklarında tersane Adası, Karaada ve Salih Adası yer alır.
İl topraklarını Büyük menderes Irmağı’nın kollarından Akçay ve Çine
Çayı, Akdeniz’e dökülen Dalaman Çayı ve Eşen Çayı (Kocacay) sulamaktadır. Bafa
Gölü’nün doğusu, Akçay üzerindeki Kemer Baraj Gölü’nün güneydeki küçük bir
bölümü ve Köyceğiz Gölü il toprakları içerisinde yer alır. İlin yüzölçümü 12.851
km2, 2000 Yılı Genel Nüfus Sayım sonuçlarına göre; toplam nüfusu da 715.328’dir.
 Bir dizi Fay hattı ile
tektonik çöküntünün bulunduğu kalkerlerden oluşan bir alanda yer alan il
topraklarının güneydoğu kesimi önemli bir deprem kuşağı üzerindedir.
İlin bitki örtüsü makidir. Geniş yer tutan kızılçam ormanları bazı
kesimlerde kıyıdan itibaren başlar. Zeytinliklerinde geniş alanlar kapladığı
ilin yüksek kesimlerinde karaçam ormanlarına zaman zaman sedir ve ardıç ağaçları
da karışır. Merkez ilçe, Marmaris, Köyceğiz ve Fethiye’de sığla ağacı
topluluklarına sıkça rastlanır. Muğla’da Akdeniz iklimi etkisinde
kalan kara iklimi hüküm sürmektedir. Yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve
yağışlıdır. Yağışlar genellikle Kasım ve Mart ayında yoğundur. Yıllık sıcaklık
ortalaması 14.9’dur. İlin ekonomisi turizm, tarım, hayvancılık, ticaret,
ormancılık ve inşaata dayalıdır. Yetiştirilen başlıca tarımsal ürünler, buğday,
arpa, mısır, susam çiğit, fasulye, patates, şeker pancarı, pamuk, tütün, zeytin,
üzüm, kavun, karpuzdur. Bunların yanı sıra sebze de yetiştirilmekte olup,
öncelikli olarak, dolmalık biber, patlıcan, pırasa, hıyar, sakızkabağı
yetiştirilmektedir. İlin ikinci bir gelir kaynağı olan hayvancılık turizmin
gelişmesi ile gerilemiştir. İl ormanlarındaki ağaçlandırma, kesim ve bakım
çalışmaları orman işçilerinin gelir kaynağıdır. Bu ormanlardan elde edilen defne
yaprağı, adaçayı, reçine ve sığla yağının bir bölümü yurtdışına ihraç
edilmektedir. Yaygın biçimde arıcılık da yapılmakta olup, Türkiye’de en çok bal
üreten ve balı ile ünlenen illerden biridir. Süngercilik eski önemini
yitirmiştir. Turizmin gelişmesine paralel olarak balıkçılık önem kazanmıştır.
Bafa ve Köyceğiz göllerinde de tatlı su balıkçılığı yapılmaktadır.  Turizmin gelişmesi ile
birlikte inşaat sektöründe de büyük hareketlilik ve canlılık olmuştur. Muğla’da
sanayii pek fazla gelişmemiştir. SEKA’nın Dalaman Müessesesine ait kağıt
fabrikası ilin en büyük sanayii kuruluşudur. Diğer önemli sanayii kuruluşları
ise,; çırçır, yün iplik ve halı atölyeleri, zeytinyağı, sabun, deterjan,
çimento, tarım alet ve makineleri, kireç, yem ve süt ürünleri fabrikalarıdır.
Küçük sanayiinde metal eşya, dokumacılık, orman ürünleri ve zeytinyağı üretimi
yapan kuruluşlar vardır. İlin kıyı kesimlerinde tekne yapım yerleri
bulunmaktadır. Muğla yer altı kaynakları bakımından zengin olup,
mermer yatakları çok yer tutmaktadır. Merkez ilçede asbest, zımpara taşı ve
linyit; Datça’da magnezit, Fethiye’de krom ve magnezit; Milas’da diyasporit,
çimento hammaddesi, dolomit, zımpara taşı, demir ve linyit, Yatağan’da
diyasporit, çimento hammaddesi, zımpara taşı ve linyit yatakları bulunmaktadır.
 Muğla’daki ilk yerleşimin
İlk Tunç Çağında (MÖ.3500-200) kurulduğu sanılmaktadır. Batı ve kuzeybatıda
denizcilik, tarım ve balıkçılıkla geçinen Anadolu kökenli Karialılar,
güneydoğuda ise denizci bir halk olan ve korsanlıkla geçinen Lukalar yaşamakta
idi. İlin bilinen tarihi Hititler ile başlamaktadır. MÖ.XIV.yüzyıldan günümüze
ulaşan Hitit kaynaklarına göre yöre Ahhiyava adı ile anılıyordu. Antik Çağda
yörenin batısı Karia, güneydoğusu da Lykia bölgesinin sınırları içerisindeydi.
Antik Karya Bölgesinin en eski yerleşim alanlarından olan Muğla,
sırasıyla Karia, Mısır, İskit, Asur, Dor, Med, Pers (MÖ.546), Makedonya
(MÖ.334), Pergamon Krallığı (MÖ.189) Roma (MÖ.133) ve Bizans egemenliğinde
kalmıştır. Muğla’nın eski ismi, çeşitli kaynaklarda “Mobella, Mobolia, Moğola”
olarak geçmektedir.  M.Ö. 3400 tarihinde bölgeye
gelen kavmin başında “Kar” adında bir önder bulunmakta idi. Bu sebeple bölge
“Karia” olarak anılmaya başlanmıştır. Karia kuzeyden Lidya, batıdan Frigya ve
güneyden Lykia ile çevrilidir. Karia’nın toplu yerleşim merkezleri Muğla ve
Milas’tır. Bu dönemde Karia bölgesi, Ege Denizi’nden gelen Yunan
sömürge dalgalarına sahne olur. Birinci sömürge dalgası sonunda Datça üst ve alt
Knidoslarla Bodrum yerleşim birimleri kurulmuştur. Bunların başlıcaları İassos,
Halikarnassos, Knidos, Keramos, Mylasa, labranda, Telmessos, leton, Pınara
Dalaman (Daldala), Fethiye (Telmessos, Tlos, Xhantos-Kınık, Patara-Minare,
Tlos-Eşen) Stratoneika-Eskihisar, Nakrasa-Karakuyu ve Akassos-Bozüyük ve
Tlos’ur. Anadolu’ya geçen Büyük İskender, M.Ö. 334’te Karia’ya
Bodrum-Gümüşlük kapısından girmiştir. Büyük İskender’in Karya’ya girişinde,
Karia Satrapı Ada, kardeşi Piksodaros’un isyanı üzerine Alinda’ya çekilmiştir.
Ada, Alinda’da iken topraklarına giren Büyük İskender’e Alinda’nın anahtarlarını
göndermiş, İskender’den kendisini “anası” olarak kabul etmesini istemiştir.Büyük
İskender, Adanın bu isteğini kabul ederek Onu hem analığa, hem de Karia
Satraplığı’na tekrar getirmiştir. Adanın Karia Satraplığı uzun sürmemiş,
İskender’in Lykia’ya çekilmesi üzerine, kardeşi Piksodaros Adaya isyan ederek
onu öldürmüş ve kendisi Karia Satrabı olmuştur (M.Ö. 333). İskender,
Piksodaros’un ölümünden sonra haznedarı Philotas’ı Karia Satraplığı’na getirmiş,
ancak İskender’in ölümünden sonra Karia karışıklık içine düşmüştür. Karia’da
İskender’in komutanlarından Seleukos Nikator ve Pergamon Krallığı egemenliğine
kadar sürecek karanlık bir dönem başlamıştır. Bu dönemden sonra Karia, Pergamon
Krallığı’nın ardından da Roma egemenliği altına girmiş (M.Ö. 133), M.S. 395’te
Büyük Roma İmparatorluğu ikiye ayrılmasından sonra da Doğu Roma (Bizans)
İmparatorluğu sınırları içerisinde kalmıştır.  Malazgirt Savaşı’ndan
(1071) sonra tüm Anadolu gibi Muğla yöresi de Selçukluların egemenliği altına
girmiştir. Bölge, Uç Beylerinden Menteşe Bey tarafından 1284’de ele
geçirilmiştir. Menteşe Bey Karia’nın içlerine uzandıkça, Bizans nüfusunun önemli
bölümünün kıyılara ya da adalara kaçtığını gördü. Batı Anadolu’nun en büyük
oymak reisi Germiyan Bey’e mektup yazarak, Karia topraklarına Germiyan
boylarından topluluklar istemiştir. Bu isteği uygun bulan Germiyan Bey, yeni
fethedilen Karia topraklarına çok sayıda tirler ve topluluklar göndermiştir.
Böylece, yörenin ilk nüfusu Germiyan Türklerinden oluşmuştur. Karia adı
bırakılmış, yöreye Menteşe Bey’den dolayı “Menteşe” verilmiştir.
Yörede bir beylik kuran Menteşeoğulları yaklaşık 200 yıl boyunca
burada egemenliklerini sürdürmüşlerdir. Yıldırım Beyazıt tarafından 1391’de
Osmanlı topraklarına katılmış ancak, Ankara Savaşı’nın (1402) ardından Timur’un
hakimiyetine girmiştir. Timur bu yöreyi tekrar menteşe Beyliği’ne vermiş, daha
sonra II.Murat zamanında 1425’te yeniden Osmanlı topraklarına dahil olmuştur.
Menteşeoğulları zamanında Yunanistan, Muğla kıyıları ve adalarına çıkmış, Rodos
adasını bir süre egemenlikleri altına almışlar. Bu dönemde Rodos adasına
yerleşen St. Jean Şövalyeleri Osmanlılar ve Menteşeoğulları ile savaşmışlar,
Bodrum kalesini de bir süre ellerinde tutmuşlardır. Kanuni Sultan Süleyman
tarafından 1522’de Rodos Adası ve Bodrum Kalesi kesin olarak Osmanlı
topraklarına katılmıştır.  XIX.yüzyıl sonlarında Aydın
vilayetine bağlı Menteşe (Muğla) sancağının yönetiminde idi. Zengin krom ve
zımpara taşı yataklarını o yıllarda Avrupalıların işlettiği yöre I.Dünya
Savaşı’ndan sonra 11 mayıs 1919-5 Temmuz 1921 tarihleri arasında İtalyanların
işgaline uğramıştır. Kurtuluş savaşı sırasında İtalya, Yörük Ali Efenin
Muğla’dan , Demirci Mehmet Efenin de Nazilli’den yönlendirdikleri ulusal direniş
çalışmaları karşısında silahlı bir çatışmayı göze alamamıştır. Tüm Anadolu’da
mitinglerin düzenlenip direnme örgütlerinin kurulması için İzmir’den gelen
telgrafa, Muğlalı Kocahan Mitingi’ni düzenleyerek cevap vermiştir. Aldığı
kararların ardından Vatan Müdafaa-i Cemiyeti, Serdengeçtiler Müfrezesi, Muğla
Kuvayı Milliye’si gibi direniş komiteleri kurulmuştur. Muğlalılar, oluşturduğu
direniş gruplarında yer alan gönüllerini Yunanlılara karşı Aydın cephesine
göndermiş. Ege’de 57. Tümenden kalanlarla birleşen gönüllüler, Aydın
çarpışmalarında düşmana ağır kayıplar verdirmişler. Ege illeri
arasında Muğla işgal sırasında en fazla şehit veren il olmuş. İç durumun
karışıklığı, Yunanlılar ve işgal ettiği yörelerde ekonomik egemenlik kurma
düşüncesine dayanan İtalyan politikasını Muğla halkı işgal süresince kurnazca
değerlendirmiş, iki ateş arasında kalmaktan kurtulmuştur. Anadolu’daki durumun
kötüye gittiğini anlayan İtalya, 2. İnönü Zaferi kazanıldıktan sonra ülkesindeki
iç siyasal dalgalanmalarını öne sürerek 5 Temmuz 1921’de geri çekilmiş ve Muğla
da bu işgalden kurtulmuştur.  Cumhuriyetin ilanından
sonra tüm sancaklarla birlikte il yapılan Menteşe’nin adı Muğla olarak
değiştirilmiştir. Muğla’da günümüze gelebilen tarihi eserler: ,
Bargylia, Halikarnassos, Herakleia, Latmos, İassos, Köyceğiz (Kaunos), Keramos,
Knidos, Milas (Mylasa), Labranda, Letoon, Pınara, Telmessos ve Tlos İlkçağ Kent
Kalıntıları, Beçin kalesi, Bodrum Kalesi, Kadızade Köprüsü, Muğla Ulu Camisi
(1344), Kurşunlu cami (1494), Şeyh camisi (1565), Pazar yeri Camisi (1843),
Şahidi Camisi (1848), Milas Ulu Camisi, Ahmet gazi Medresesi, Mustafa Paşa
camisi, Tepecik Camisi, Hacı İlyas Camisi, Firuz Bey Camisi, Ağa Camisi, Belen
Camisi, Gümüşkesen Anıtı bulunmaktadır. Ayrıca Muğla'da Türk sivil mimari
örneklerinden evler vardır. Gökova, Kızıldağ, Uslu Koyu, Katrancı Koyu,
Küçükkargı, Değirmenbaşı, Ölüdeniz, Gemiler Koyu, Oyuktepe, Çabucak, Günnücek,
Çetibeli, Bucak, Pamucak ve Aşı İskelesi Orman İçi Dinlenme Yerleri ilin belli
başlı doğal güzellikleri arasındadır. | |
|
