Yeryüzü şekilleri
Bölgenin yeryüzü şekillerini
III. jeolojik devirde Alp kıvrımları sonucu oluşan doğu- batı yönündeki
Kuzey Anadolu Dağları ile bu dağlar arasındaki oluklar
oluşturmaktadır.
Batıda üç kuşak halinde uzanan bu dağlar kuzeyden güneye doğru; Küre,
Bolu-Ilgaz ve Köroğlu dağları şeklindedir. Ortada Canik Dağları ve
Doğuda ise iki kuşak halindedir. Bunlar; kuzeyde Giresun-Rize Dağları,
güneyde ise Mescit, Kop ve Çimen dağları şeklindedir.
Karadeniz boyunca uzanan dağların yükseltileri batıda 2000 m civarında
olup, Orta Karadeniz'de 1000 m'ye kadar inmekte, doğuda ise yükselti
4000 m'ye çıkmaktadır (en yüksek yer Rize’de Kaçkar dağıdır). Dağların
kıyıya paralel uzanması nedeniyle kıyıları fazla girintili - çıkıntılı
değildir. Küçük koylar hariç, kıyılarda önemli girinti ve çıkıntı
yoktur. Bu nedenle Sinop limanı dışında, büyük gemileri barındıracak
doğal limandan yoksundur.. Güçlü dalgalar, kıyıda falez oluşumuna neden
olur. Kıyılar boyuna kıyı tipi özelliğini taşır. Kızılırmak ve
YeşilırmakZigana geçidi Trabzon'un gelişmesine neden olmuştur.
Sinop, doğal limana sahip olduğu halde, dağların ulaşımı zorlaştırması
nedeniyle diğer liman kentleri kadar gelişmemiştir . Dağların kıyıya
paralel olması tarım alanlarını sınırlandırmıştır. Dağlarda eğimin fazla
olması makineli tarımı zorlaştırmıştır. Bölgede hayvan ve insan gücüne
halâ ihtiyaç duyulmaktadır. Dağların geniş yer kaplaması büyük kentlerin
kurulmasını önlemiş, kentlerin kıyıda birbirine yakın ve küçük olmasına
yol açmıştır. ağzında oluşan deltalar dışında, kıyı çoğu yerde diktir.
Bölgenin kuzeye bakan yamaçlarında, yamaç yağışları artmıştır. Kıyı
kesim ile iç kesim arasında önemli iklim farklılıkları ve buna bağlı
olarak da tarımı yapılan ürün çeşidinde değişiklikler görülmektedir.
Yağış ve eğimin fazla olması, zeminde killi toprağın bulunması, bölgede
heyelanlara yol açar. Heyelan olayının en fazla görüldüğü bölgemizdir.
Dağların yükselti ve doğrultusu, ulaşım, iklim ve tarımsal faaliyetleri
de etkiler. Orta Karadeniz dışında ulaşım Zigana (Kalkanlı) ve Kop
geçitler gibi önemli geçitlerden sağlanmıştır.
Akarsu ve göller
Bölgenin
en önemli akarsuları, Çoruh( Türkiye'nin en hızlı akışlı akarsuyudur),
Yeşilırmak, Kızılırmak, Bartın(Üzerinde ulaşımın yapılabildiği tek
akarsuyumuzdur) ve Yenice ( Filyos) çayları ile bir bölümü bölgede yer
alan Sakarya'dır. Kaynağını dağ sıralarının denize dönük yamaçlarından
alan akarsular bol yağış ve eğim nedeniyle, gürdür. Ancak küçük dereler
halindedir. Bölgede göller az ve küçüktür. Başlıcaları; Tortum, Sera,
Abant ve YedigöllerUzungöl (alüvyon set gölü)'dür.
Konu: Karadeniz Bölgesi Yeryüzü Şekilleri 
C.tesi Şub. 19, 2011 4:35 am