♥.♥GülPerisi♥.♥
.::FORUM KURUCUSU::.
Mesaj Sayısı : 1872
Points : 3854
Kayıt tarihi : 27/10/10
Yaş : 43
 |  Konu: Antalya El Sanatları  Perş. Ara. 16, 2010 8:29 pm | |
| Antalya El Sanatları
Antalya El Sanatları
Antalya ülkemizin turizm merkezidir Bu yönüyle ülkemizin dünyaya açılan penceresidir Turizm merkezi olmasının yanı sıra, iç göç alan illerimizin de başında yer almaktadır Dolayısıyla Antalya, toplumsal ve sosyal yapının çok hızlı değiştiği bir yerdir
Yüzyılların birikimiyle genç kızlarımızın,yaşlı ninelerimizin ve usta
ellerin meydana getirdiği el sanatlarımız; Antalya coğrafyasında geniş
bir yer tutar
Bölgede konar-göçer yaşamın yüzyıllardır sürmesi,bu yaşama biçiminin
üretim ilişkilerinin ortaya çıkardığı, özellikle dokuma türü el
sanatları günümüze kadar yaşama şansı bulmuştur Turizm; El sanatlarının pazarlanması sorununa önemli bir çözüm getirmektedir Ancak bunun yanında önemli sorunlarında kaynağıdır
Çünkü çağın teknolojik gelişmesi , toplumsal ve sosyal değişim,
turizmle birlikte el sanatlarımızın yok olmasının yanında ,
yozlaşmasının da önemli etkenlerinden olmaktadır Bu değerli kültür varlıklarının ortaya konması,korunması,yaşatılması ve geliştirilmesi bu koşullar altında olanaksızlaşıyor
Ülkemiz için çok önemli gelir kaynağı olan turizmi neden bu kadar suçlu
görüyoruz! Belki turizmin değil de, sektöre hazırlıksız yakalanan bu
halk kültürü ürünlerimizin ve bu sektöre göre eğitilememiş yöre insanın
suçudur tüm bunlar Birçok alanda olduğu gibi plansız, programsız yapılanmadan söz etmek de mümkündür
Turizm için hizmet veren sözde ülkemiz kültür ürünlerini yabancılara
tanıtmak ve satmak üzere kurulan el sanatları kuruluşları, halı-kilim
mağazaları, sanki yörenin kültür ürünlerini pazarlıyorlarmış gibi bir
izlenim verirler ki bu böyle olmadığı gibi kültürel ürünlerimizin son
örneklerinin yurt dışına gitmelerine yardımcı bile olurlar Örneğin: şehir merkezinde bulunan yüz halı dükkanından belki beşi Döşemealtı Halısı satar Diğerleri ise her yöreden toplanan örnekleri satarlar Bu da bizi haklı çıkarmaktadır Bu örnekler çoğaltılabilir, hatta yozlaştırıcı etkilerinden bile söz edebiliriz Anlamsız işlemeler ve motiflerle süslü, biçimsiz yelekler örneğinde olduğu gibi
Böylece yöre kültürel ürünlerinin pazarlanmasında bir yönüyle önemli
olan bu kuruluşlar, başka yörelerin, hatta İran, Afganistan gibi
ülkelerin ürünlerini getirip burada pazarlamaları, yörenin kültürel
ürünlerinin pazarlanma şanslarını azaltmaktadır
Bu sorunları başka bir toplantının konusu yapmak ve orada daha derin
irdelemek gerektiğine inanarak sadece önemine dikkat çekmek istedim
Antalya'da yıllardır sürdürdüğüm çalışmalara ve daha öncelerde yapılan
tespitlere baktığımızda, önemli bir el sanatları potansiyelinin
olduğunu görmekteyiz
Özellikle el sanatlarının saptanmasına dönük çalışmalarda elde
ettiğimiz bilgiler doğrultusunda bugüne kadar belki de hiç ele
alınmamış örneklerle karşılaştım Kilimler gibi Ve çok önemli el sanatlarına sahip olduğumuzu, potansiyel olarak da son derece zengin bir çeşitlilik göstermekteydi
Ancak bunlar zamanında derlenip ortaya çıkarılmadığından dolayı
yukarıda da saydığımız birçok nedenden dolayı ya kaybolmakta ya da
yozlaşmakta ve bizler buna bir şey yapamamaktayız
Tüm bunlara karşın hala umut veren, varlığını tespit edebildiğimiz el
sanatlarını ve merkezlerini Antalya merkezden başlamak üzere şöyle
tespit ettik: Antalya Merkez : Şehir merkezinde çarıkçılık, semercilik,
nalbantçılık, halıcılık, iğne oyacılığı, bakırcılık, demircilik,
bıçakçılık el sanatları ile karşılaşmaktayız
Bu el sanatlarıyla uğraşan birkaç usta olmasına karşın ekonomik
koşullar, yaşlılıkları ve çırak yetiştirememeleri bu el sanatlarının
yavaş yavaş kaybolmasına neden olmaktadır
Merkez köylerinden Döşemealtı düzlüğünde bulunan başta Kovanlık Köyü
olmak üzere Aşağıoba, Ekşili, Killik, Yağca, Çığlık gibi köylerde
"Döşemealtı Halısı" adı verilen yörenin en karakteristik halısı
dokunmaktadır
Varsak Köyü'nde çuval, torba, heybe dokumacılığı, Bademağacı Köyü'nde;
Oyacılık ve üzerlik yapımı, Akkoç Köyü'nde; Kolan, çarpana dokuma,
çuval, heybe ve halı dokumacılığı yanısıra birçok köyde de çorap ve
oyalıcıkla karşılaşılmaktadır
Alanya İlçesi : Kale'de şal dokumacılığı, ipek dokumacılığı ve
yazmacılık; Akdam, Çakallar, Belen, Şıhlar, Aliefendi ve Demirtaş
bucağında ala çuval, kıl çuval, sili, cicim dokuma, kilim dokumacılığı,
İshaklı'da da kısmen halıcılık görülmektedir
Akseki İlçesi : Çimi Köyü 'nde semercilik; Bademli Köyü'nde ağaç kaşık,
kepçe, senit (ekmek tablası) , oklava, havan ve benzeri ağaç işleri;
Ardıçpınar, Gümüşdamla, Çimi, Güçlüköy, Ürünlü, Değirmenlik,
Süleymaniye köylerinde kilim, heybe, ala çuval, kolan, çul dokuma;
Akseki Merkezinde bez dokumacılığı, Ardıçpınar, Gümüşdamla, Süleymaniye
köylerinde iç gömlek, dizlik, cepken, üç etek, peşkir, para kesesi,
iğne oyası gibi el sanatlarının yapıldığı görülmektedir Sinanhoca, Kepez, Kepezbeleni köylerinde de kısmen halıcılık yapılmaktadır
Gündoğmuş İlçesi : Akyarı Köyü'nde halıcılık, Karadere ve Bayır
köyleriyle İlçe merkezinde bez gömlek dokumacılığı, KöPage Rankingülü
Köyü'nde yün ceket ve pantolon ( Depme Kumaş), keçe ve kepenek, Ümitli
Köyü'nde kilim, heybe ve kıl çuval dokuması yapılmaktadır İbradı İlçesi : İlçe merkezi ve bazı köylerde kilim dokumacılığı, Ormana beldesinde kalamuk örtü dokumacılığı görülmektedir
Manavgat İlçesi : Zerk Köyü'nde zerk (yörük) kemençesi, kapı kilitleri
(ağaç), Sırtköy ve Yaylaalan köylerinde kilim ve iç gömlek dokumacılığı
görülmektedir
Serik İlçesi : Deniztepesi, Töngüçlü, Tekke köyleri ile Gebiz
beldesinde kilim, ala çuval, kolan, çarpana, heybe ve çul dokuma,
Cumalı Köyü'nde bıçakçılık ve kilim dokumacılığı, Hasdümen, Alacami,
Haskızılören, Eskiyörük, Kozyatağı köylerinde yine ala çuval, çul ve
kilim dokumaları ile iç gömlek dokumacılığı yapıldığı görülmektedir
Kaş İlçesi : Yeşilbarak ve Yaylakılıç köylerinde barak kilim
dokumaları, Davazlar Köyü'nde kaşıkçılık, Sütleğen, Çayköy, Üzümlü
köylerinde ağaç işleri, Yuvacık ve Kasaba köylerinde ipek dokumacılığı
görülmektedir
Korkuteli İlçesi : Büyükköy ve Küçükköy'de kilim dokumacılığı, Başpınar
Köyü'nde kara çadır yapımı ve çul dokumacılığı, Bozova ve Yelten
köylerinde toprak testi, Esenyurt, Kargın, Köseler köylerinde çuval
dokumacılığı ve çorap örme işi görülmektedir Yazır, Esenyurt ve bazı köylerinde sipsi, düdük, kaval yapımına kısmen raslanmaktadır
Elmalı İlçesi : Merkezde el yapımı kahve değirmeni, saraçlık,
bakırcılık, leblebi yapımı, Yuva, İslamlar, Söğle ve Geçmen köylerinde
ala çuval, çorap, yün potur, kolan dokuma ve birkaç köyde de kısmen iç
gömlek dokumacılığı ve iğne oyası yapıldığı görülmektedir Finike İlçesi : Hasyurt ve Turunçova beldelerinde kilim, heybe, çuval, yün çorap ve kolan dokumaları görülmektedir
Kumluca İlçesi : Kuzca Köyü'nde bıçak yapımı, Dereköy, Yazır, İncircik,
Erentepe köylerinde de kızılihram, ala çuval, küçük kilim dokuma, Çavuş
Köyü'nde hasır işleri ve birçok köyde de boncuk ve iğne oyaları
yapıldığı görülmektedir
Sonuçta görüldüğü üzere hem çeşitlilik hem de nitelik yönünden geniş
bir sunum olanağı tanıyan Antalya el sanatlarımızın önemli sorunların
yanı sıra yaşayabildiğini görmek büyük bir mutluluk
Ancak her türlü etkileşime açık çağın teknolojik, toplumsal ve ekonomik
gelişmesine paralel günden güne yok olan bu kültürel değerlerimize
sahip çıkmak, yarınlara taşımak zorunluluğu ve sorumluluğu bulunmaktadır
Bunun için; - El sanatlarının bugünkü durumunu saptamak, derlemek ve
araştırmak ile ilgili projeleri bir an önce gündeme almak gerekmektedir
- Tespit edilen el sanatlarının korunması, geliştirilmesi ve
yaygınlaştırılması için planlı ve programlı çalışılması gerekmektedir
- Turizme dönük olarak el sanatlarının geliştirilmesi ve
yaygınlaştırılması amaçlı el sanatları üretim merkezlerinin bir an önce
açılarak, ülkemiz ekonomisine katkısı sağlanmalıdır
- Tespit ettiğimiz bazı köylerin üretim ve tüketim ilişkilerini tamamen
dokuma sanatı üzerine kurarak "dokumacı köylüler ve köyler" yaratmak
gerekliliği el sanatlarımızın geleceği açısından son derece önemli bir
proje olacaktır
Yerel Belediyeler ve Özel İdarelerin yaratacakları fonlarla bölgemizde
açık hava müzesi projesinin bir an önce gündeme alınarak özellikle
bölgemizin tanıtımı için değerlendirilmesi gereken bir olanak olduğu
düşüncesindeyiz
Fakat yine de değirmen gibi değerlerimizi öğüten turizm sektörünün rant
yeme özelliğini saf ve temiz insanlarımıza veya el sanatlarımıza
bağlamak doğru olmaz sanırım
Gazipaşa İlçesi : İlçe merkezinde bakırcılık, şal kuşak ve iç gömlek
dokumacılığı,kilim tezgahı, çıkrık ve çark yapımı, Beyrebucak Köyü'nde
keçe yapımı, Küçüklü Köyü'nde kilim, kıl çuval, kolan
dokumaları,Sugözü, Karatepe köylerinde yayık yapımı ve ağaç işleri ,
Şakirler Köyü'de şal kuşak dokumacılığı, Esenpınar Köyü'nde semer, deve
havudu ve diğer ağaç işlerinin yapıldığı görülmektedir
alıntı | |
|
